Sinüzit nedir?

Sinüsler, yüz kemikleri ve kafatası içinde yer alan hava dolu boşluklardır ve solunum sistemi açısından önemli görevler üstlenirler. Soluduğumuz havanın ısısını dengelemek, nemlendirmek ve partikülleri tutmak gibi işlevlerinin yanı sıra, zararlı organizmaların çoğalmasını engellemek ve mukus salgılamak gibi görevleri de vardır. Sinüsleri kaplayan hücrelerin iltihaplanması ve bu boşlukların iltihaplı doku ile dolması durumu ise "sinüzit" olarak adlandırılır. Sinüzit, burun çevresindeki kemiklerde yer alan sinüslerin yüzeyini kaplayan dokunun iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur.

Akut Sinüzit Nedir?

Akut sinüzit, burun tıkanıklığı, elmacık kemikleri, göz çevresi ve alında dolgunluk hissi ile karakterize edilen kısa süreli bir sinüs iltihaplanmasıdır. Genellikle viral üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında ortaya çıkar. En sık akut sinüzite en sık neden olan virüsler arasında rhinovirüs, adenovirüs, influenza ve parainfluenza virüsleri bulunur. Ayrıca, streptococcus pneumoniae, haemophilus influenzae ve moraxella catarrhalis gibi bakteriler de akut sinüzite yol açabilir. Akut sinüzit gelişiminde yalnızca enfeksiyonlar değil, aynı zamanda alerjik durumlar, burun polipleri, geniz eti enfeksiyonları ve kistik fibrozis gibi bazı genetik hastalıklar da rol oynayabilir. Bu hastalıklarda, burundaki salgılar koyu kıvamda olduğu için sinüslerde tıkanıklığa sebep olur.

Akut sinüzit belirtileri arasında burun tıkanıklığı, koyu kıvamlı burun akıntısı, boğaz ağrısı, gece artan öksürük, geniz akıntısı, baş ağrısı, yüz bölgesinde sinüslerde basınç hissi, kulak ve diş ağrısı, ağız kokusu, koku ve tat duyusunda bozulmalar ve genel halsizlik sayılabilir. Özellikle burun tıkanıklığı, koyu burun akıntısı ve yüz bölgesinde ağrı veya basınç hissi, akut sinüzit tanısında öne çıkan belirtilerdir. Tek başına baş ağrısı tanı için yeterli sayılmazken, yüzde dolgunluk hissi bazen tanı koymada önemli bir bulgu olabilir. Viral kaynaklı akut sinüzit vakaları genellikle 3-5 gün içinde düzelme eğilimi gösterir. Ancak belirtilerin 10 gün veya daha uzun süre devam etmesi ya da bir süre hafifleyip tekrar kötüleşmesi, bakteriyel bir enfeksiyona işaret edebilir. Çocuklarda akut bakteriyel sinüzit yetişkinlerden farklı olarak ateş ile birlikte görülebilir. Ayrıca çocuklarda burun akıntısı başlangıçta ince ve sıvı kıvamındayken zamanla koyulaşır.

Kronik Sinüzit Nedir?

Kronik sinüzit, diğer adıyla kronik rinosinüzit, sinüzit belirtilerinin 12 hafta veya daha uzun süre devam etmesiyle tanımlanan bir durumdur. Bu hastalığın tanısı için kişide en az 3 ay boyunca burun tıkanıklığı, burun veya geniz akıntısı, yüzde basınç veya dolgunluk hissi ve koku duyusunda azalma gibi semptomlardan en az ikisinin görülmesi gerekmektedir. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında başlayan kronik sinüzit, kişiyi yorgun ve halsiz hissettirerek yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Sinüzit Tedavisi Nasıl Olur?

Sinüs tedavisi, ilaç veya cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Genellikle 4 hafta süren akut sinüzit vakaları kendiliğinden iyileşme eğilimindedir. Tedavi planlaması, sinüzitin ortaya çıkmasına neden olan etkene göre şekillenir. Sinüzit tedavisinde, bakteriyel nedenlere bağlı durumlarda antibiyotik kullanımı tercih edilebilirken, hastanın diğer semptomlarının hafifletilmesi amacıyla farklı ilaçlar da kullanılabilir. Sinüzit semptomlarının 12 haftadan uzun süre devam etmesi ve kronik hale gelmesi durumunda veya ilaç tedavisine yanıt alınamayan vakalarda, burundaki kemik eğriliği veya polip gibi yapısal problemler varsa, cerrahi müdahale gündeme gelebilir. Bu cerrahi işlem, sinüs kanallarındaki tıkanıklıkları gidermek ve hava akışını sağlamak amacıyla yapılır.