Sarı nokta hastalığı, tıptaki adıyla yaşa bağlı makula dejenerasyonu, özellikle ileri yaşlarda görme kaybına neden olan önemli bir göz hastalığıdır. Hastalığın kuru ve yaş tip olmak üzere iki farklı formu bulunmaktadır. Kuru tip, daha yavaş ilerleyen bir süreç izlese de, uzun vadede görsel fonksiyonlarda kayıplara yol açabilmektedir. Bu kayıplar arasında kontrast duyarlılıkta azalma, karanlık adaptasyonunda zorluk, elektrofizyolojik duyarlılıkta bozulma ve görme keskinliğinde azalma sayılabilir. Son yıllarda geliştirilen Fotobiomodülasyon (FBM) Terapisi, kuru tip sarı nokta hastalığında görme kalitesini artırmayı hedefleyen etkili bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.
Fotobiomodülasyon Terapisi Nedir?
FBM terapisi, göze dönüşümlü olarak uygulanan kırmızı ve sarı ışık uyarılarına dayanan, yenilikçi bir tedavi yöntemidir. Avrupa ve Amerika’daki sağlık otoritelerince onaylanan bu terapi, kuru tip sarı nokta hastalığının görme üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmayı amaçlar. FBM terapisi, göz dokularına herhangi bir zarar vermeden, görsel fonksiyonlarda iyileşme sağlayabilmektedir. Özellikle kontrast duyarlılığın ve elektrofizyolojik testlerdeki (mfERG) sonuçların olumlu yönde değiştiği gözlemlenmiştir.
Nasıl Uygulanır?
FBM terapisinde iki farklı protokol bulunmaktadır:
· Birinci Protokol: Haftada 3 kez, toplamda 9 seans olacak şekilde 3 hafta boyunca uygulanır. Bu tedavi, 4-6 ay sonra tekrarlanabilir.
· İkinci Protokol: İlk kür, haftada 2 kez 4 hafta boyunca 8 seans şeklinde gerçekleştirilir. İkinci kür ise 6 ay sonra, 3 hafta boyunca 6 seans olarak yapılır.
Bu protokoller hastanın durumuna göre düzenlenir ve tedavi sırasında hiçbir yan etkisi olmadığı kanıtlanmıştır.
Fotobiomodülasyon Terapisinin Etkileri
Tedavi, kuru tip sarı nokta hastalığının tamamen iyileşmesini sağlamasa da, görme kalitesinde önemli bir artış sunmaktadır. Orta evre kuru tip vakalarında, görme eşelinde hastaların okuyabildiği satır sayısında belirgin bir artış görülmüştür. FBM terapisi, görme fonksiyonlarının korunması ve hastaların yaşam kalitesinin artırılması açısından umut verici bir yöntemdir.
Mikronütrisyon Tedavisi ve Düzenli Takip
FBM terapisinin yanı sıra, kuru tip sarı nokta hastalığında mikronütrisyon tedavisi adı verilen vitamin destekleri de önerilmektedir. Görme kaybının önlenebilmesi için düzenli göz muayeneleri ile hastalığın yakın takibi oldukça önemlidir.
Fotobiomodülasyon terapisi, kuru tip sarı nokta hastalığında görsel fonksiyonların korunması ve iyileştirilmesi adına etkili bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Göz sağlığı alanında devrim niteliğinde olan bu tedavi yöntemi, dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de giderek yaygınlaşmaktadır. Eğer kuru tip sarı nokta hastalığınız varsa, göz sağlığı ve hastalıkları doktoru ile görüşerek FBM terapisi hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığında Fotobiomodülasyon Terapisi
Sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu), görme merkezini etkileyerek zamanla merkezi görme kaybına yol açan, ilerleyici bir retina hastalığıdır. Özellikle 50 yaş üstü bireylerde sık görülen bu hastalık, günlük yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Sarı nokta hastalığı, kuru ve yaş tip olmak üzere iki ana formda incelenir. Kuru tip sarı nokta hastalığı, tüm olguların yaklaşık %85-90’ını oluşturur ve daha yavaş ilerler. Zamanla görme kaybı ciddi boyutlara ulaşabilir. Son yıllarda, kuru tip sarı nokta hastalığı için geliştirilen fotobiomodülasyon terapisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatma potansiyeli ile dikkat çekmektedir. Bu yöntem, düşük seviyeli lazer ya da LED ışıklarının hücre metabolizmasını uyararak retina hücrelerinin fonksiyonunu iyileştirmeyi amaçlar.
Araştırmalar, bu tedavi yönteminin antiinflamatuar etkiler göstererek hücre içi enerji üretimini artırabileceğini ve oksidatif stresi azaltabileceğini ortaya koymaktadır.
Sarı Nokta Hastalığı Belirtileri
Sarı nokta hastalığı başlangıçta belirgin bir şikâyet yaratmayabilir. İlerleyen dönemlerde aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
· Görüntülerin merkezinde bulanıklık ya da karartı
· Düz çizgilerin eğri veya dalgalı görünmesi (metamorfopsi)
· Renkleri ayırt etmede zorluk
· Okuma, yazma gibi yakın mesafe gerektiren işlerde zorlanma
· Işık hassasiyeti veya düşük ışıkta görme zorluğu
Bu belirtiler özellikle kuru tip sarı nokta hastalığında yavaş yavaş ilerler. Düzenli göz kontrolleri, hastalığın erken teşhisi açısından büyük önem taşır.
Sarı Nokta Hastalığının Tedavisi
Sarı nokta hastalığında tedavi, hastalığın tipine göre değişiklik gösterir. Yaş tipte göz içine uygulanan anti-VEGF enjeksiyonlarıyla görme kaybı yavaşlatılabilirken, kuru tip sarı nokta hastalığı için henüz tamamen iyileştirici bir tedavi bulunmamaktadır. Bazı destekleyici tedavi yaklaşımlarıyla hastalığın ilerlemesi kontrol altına alınabilir. Bu tedavi yaklaşımları arasında şunlar yer alır:
· Fotobiomodülasyon terapisi: Hücre yenilenmesini ve enerji üretimini destekler.
· AREDS/AREDS2 vitamin takviyeleri: Oksidatif stresi azaltır ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
· Sağlıklı beslenme: Antioksidan yönünden zengin, Akdeniz tipi diyet önerilir.
· Sigaranın bırakılması: Sigara, hastalığın ilerlemesini hızlandırabilir.
· Gözlük veya büyüteç gibi yardımcı cihazlar: Görme işlevini destekler.
Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığında Fotobiomodülasyonun Önemi
Fotobiomodülasyon terapisi, özellikle kuru tip hastalarda hücre sağlığını destekleyerek görme yetisinin korunmasına katkı sağlayabilir. Bu tedavi, göz doktoru tarafından uygun görülen periyotlarda uygulanan non-invaziv bir yöntemdir. Fototerapi sırasında hasta ağrı ya da rahatsızlık hissetmez ve tedavi sonrası günlük yaşama hemen dönülebilir. Bu yöntemin düzenli uygulanmasıyla hastaların yaşam kalitesinin artırılması ve görsel fonksiyonlarının mümkün olduğunca korunması hedeflenmektedir.
Sık Sorulan Sorular
1. Sarı nokta hastalığı belirtileri nelerdir?
Sarı nokta hastalığının erken döneminde genellikle belirti görülmez. İlerleyen safhalarda ise merkezi görme kaybı, yazıları okumada zorluk, renkleri ayırt etmede bozulma ve düz çizgileri eğri görme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
2. Sarı nokta hastalığının tedavisinde fotobiomodülasyon etkili midir?
Evet, özellikle kuru tip sarı nokta hastalığı olan bireylerde fotobiomodülasyon terapisi, hücresel düzeyde iyileşmeyi destekleyerek görme fonksiyonunun korunmasına katkı sağlayabilir.
3. Kuru tip sarı nokta hastalığı nasıl tedavi edilir?
Tamamen iyileştirici bir tedavisi olmamakla birlikte, AREDS vitaminleri, sağlıklı beslenme, sigaranın bırakılması ve fotobiomodülasyon terapisi gibi yöntemlerle ilerleme yavaşlatılabilir.
4. Kuru tip sarı nokta hastalığında hangi önlemler alınmalıdır?
Düzenli göz kontrolleri, dengeli beslenme, UV ışınlarından korunma ve doktor önerisine göre destek tedaviler uygulanması hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.