HIV, dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu olarak varlığını sürdürmekte olup, bugüne kadar tahmini 42,3 milyon kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur. HIV enfeksiyonunun kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, etkili önleme, tanı, tedavi ve bakım yöntemleri sayesinde HIV yönetilebilir bir kronik sağlık durumu haline gelmiştir. İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV), vücudun bağışıklık sistemine saldırarak kişiyi enfeksiyonlara ve bazı kanserlere karşı savunmasız hale getirir. HIV ilerlediğinde, AIDS olarak bilinen aşamaya ulaşır. HIV’in bulaşması kan, anne sütü, semen ve vajinal sıvılar gibi vücut sıvıları yoluyla gerçekleşirken, öpüşmek, tokalaşmak veya yiyecek paylaşmak gibi günlük temaslarla bulaşmaz. HIV, hızlı tanı testleriyle aynı gün içinde teşhis edilebilir. Kişisel HIV testi de mümkündür, ancak kesin teşhis için uzman bir sağlık profesyoneli doktor tarafından yapılan doğrulama gereklidir. HIV’den korunmak için kondom kullanımı, HIV ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için düzenli testler, tıbbi erkek sünneti ve risk altındaki gruplarda koruma hizmetleri önerilmektedir. HIV enfeksiyonunun kesin tedavisi olmamakla birlikte, antiretroviral tedavi (ART) ile virüs kontrol altında tutulabilir. ART, virüsün vücutta çoğalmasını engelleyerek bağışıklık sistemini güçlendirir ve HIV ile yaşayan bireylerin sağlıklı bir yaşam sürmesine olanak tanır. Tedavi altındaki HIV hastaları, virüsü cinsel partnerlerine bulaştırmaz. Tedavinin düzenli kullanımı büyük önem taşır ve HIV’li hamile kadınlara da tedavi önerilmektedir.

HIV/AIDS Nasıl Bulaşır?

HIV’in en yaygın bulaşma yöntemi, korunmasız cinsel ilişki ve uyuşturucu kullanımı için paylaşılan iğnelerdir. yoluyla en yaygın olarak bulaşır. HIV’in bulaş yolları arasında enfekte bir kişinin vücut sıvıları olan kan, anne sütü, meni, vajinal ve rektal sıvılar yer almaktadır. Her cinsiyetten birey HIV’e yakalanabilir ve virüsü başkalarına bulaştırabilir; böylece AIDS hastalığının oluşumuna neden olabilir. HIV virüsü, vücuda ağız, anüs, penis, vajina veya açık yaralar gibi deri bütünlüğünün bozulduğu yerlerden girebilir. Ancak sağlam deriden geçemez. Hamile kişilerden bebeklere de geçiş olasılığı vardır. Bu nedenle, doğurganlık çağındaki tüm kadınların HIV ve AIDS hakkında bilgilendirilmesi ve gerektiğinde test yapılması önemlidir. HIV pozitif hamile kadınlara ve doğum sonrası bebeklere uygulanan koruyucu ilaç tedavisi, bulaşma riskini önemli ölçüde azaltabilir.

AIDS Hastalığının İlk Belirtileri Nelerdir?

HIV enfeksiyonu ilerleyerek AIDS evresine geçtiğinde, vücutta çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında hızlı kilo kaybı, gece terlemeleri, tekrarlayan ateş, aşırı yorgunluk, lenf bezlerinde şişme, ağız ve genital bölgede beyaz leke görünümünde yaralar, deri döküntüleri ve kronikleşen ishal bulunmaktadır. Bu belirtiler, bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla birlikte ortaya çıkan enfeksiyonların ve hastalıkların bir sonucu olarak görülür.

HIV/AIDS Nasıl Tedavi Edilir?

Günümüzde, AIDS’in kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, antiretroviral tedavi (ART) adı verilen üçlü ilaç tedavisi, kandaki virüs miktarını büyük oranda azaltarak bağışıklık sisteminin korunmasına yardımcı olur. Bu tedavi sayesinde HIV ile yaşayan bireyler uzun süre sağlıklı kalabilir. Bu ilaçlar HIV’i tamamen ortadan kaldırmaz ve enfekte bireylerin ömür boyu tedaviye devam etmesi gereklidir. Antiretroviral tedavinin düzenli kullanımı, HIV’in çoğalmasını kontrol altına alarak virüsün bulaşma riskini de azaltır.

WHO'nun HIV Mücadelesi

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2022-2030 Küresel Strateji çerçevesinde HIV, viral hepatit ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların sona erdirilmesini hedeflemekte ve bu doğrultuda ülkelerle iş birliği yapmaktadır. Bu stratejinin amacı, en fazla risk altında olan kişilere ulaşmak ve sağlık hizmetlerine eşit erişimi sağlamaktır.