Göz Tansiyonu (Glokom)

Göz tansiyonu, tıbbi literatürde "glokom" olarak da adlandırılan bir göz hastalığıdır. Göz içi basıncının yükselmesi sonucunda optik sinir hasarına ve görme kaybına neden olabilir. Glokom, genellikle belirtileri fark edilmediği için "sessiz hırsız" olarak bilinir ve erken teşhis edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilir.

Nedenleri:

Göz tansiyonu genellikle göz içi sıvısının normalden daha yavaş bir şekilde boşalması veya üretilmesi sonucunda oluşur. Bu durum, göz içindeki basıncın artmasına neden olur. Göz tansiyonunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, yaş, ırk (Afrika kökenli insanlarda daha sık görülme eğilimi gibi), göz içi anatomi, yüksek göz içi basıncı, migren, düşük kan basıncı, hipertansiyon ve diyabet gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.


Belirtileri:

Göz tansiyonunun erken dönemde belirgin belirtileri olmayabilir. Ancak ilerleyen vakalarda görme alanında daralma, gece görme zorluğu, renk algısında değişiklik, göz ağrısı, bulanık görme, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.


Teşhis ve Tedavi:

Glokom teşhisi için göz içi basıncının ölçümü (göz tansiyonu ölçümü), optik sinir muayenesi, görme alanı testleri ve görüntüleme testleri (örneğin, optik koherens tomografi) gibi yöntemler kullanılır. Erken teşhis edildiğinde, glokomun ilerlemesini yavaşlatabilen tedaviler mevcuttur. Bu tedaviler arasında göz damlaları, oral ilaçlar, lazer tedavisi ve cerrahi müdahale bulunabilir.


Önemli Noktalar: 

• Göz tansiyonu genellikle sessiz ilerler, bu nedenle düzenli göz muayeneleri önemlidir.
• Risk faktörlerine dikkat edilmeli ve uygun önlemler alınmalıdır.
• Erken teşhis ve tedavi görme kaybını önlemeye yardımcı olabilir.


Göz tansiyonu, ciddi bir göz hastalığı olup, düzenli göz muayeneleri ve risk faktörlerinin belirlenmesiyle erken teşhis edilebilir ve tedavi edilebilir. Bu nedenle, göz sağlığınızı korumak için periyodik olarak göz muayeneleri yaptırmayı ihmal etmeyiniz.

Sık Sorulan Sorular

Göz Tansiyonu Baş Ağrısı Yapar mı?

Göz tansiyonu, özellikle ani ve ciddi basınç yükselmelerinde baş ağrısı ile kendini gösterebilir. Genellikle sinsi seyreden glokom türlerinde belirti görülmezken, bazı vakalarda şiddetli göz içi basıncı baş çevresine yayılan ağrılarla kendini belli edebilir. Bu durum özellikle akut açı kapanması glokomunda ortaya çıkar. Göz çevresinde zonklayıcı ağrıya eşlik eden bulanık görme, mide bulantısı ve ışık hassasiyeti gibi belirtilerle birlikte baş ağrısı yaşanabilir. Her baş ağrısı göz tansiyonuyla ilişkili değildir, ancak eşlik eden diğer göz semptomları varsa mutlaka göz muayenesi yaptırılmalıdır. Erken teşhis edilen glokom, baş ağrısı ve görme kaybı gibi komplikasyonlar gelişmeden kontrol altına alınabilir.

Göz Tansiyonu Kaç Olmalı?

Göz tansiyonu, yani göz içi basıncı, genellikle 10 ila 21 mmHg arasında olmalıdır. Bu değerler aralığı, sağlıklı bir göz için kabul edilen basınç düzeyidir. Ancak her bireyin göz yapısı farklıdır ve bu nedenle bazı kişiler 22 mmHg üzerinde bir göz tansiyonu değeriyle bile normal görme fonksiyonuna sahip olabilirken, bazı bireyler daha düşük seviyelerde bile glokom riski taşıyabilir. Bu durum “normal tansiyonlu glokom” olarak adlandırılır. Göz tansiyonu sadece ölçümle değil, göz siniri ve görme alanı testleriyle birlikte değerlendirilmelidir. Glokomun tanısı yalnızca göz içi basıncı değerlerine dayanarak konulmamalı, detaylı bir göz muayenesi yapılmalıdır.

Göz Tansiyonu Belirtileri Nelerdir?

Göz tansiyonu hastalığı erken evrelerde çoğunlukla belirti vermez ve bu nedenle “sessiz hırsız” olarak da adlandırılır. Belirtiler ortaya çıktığında ise genellikle hasarın belirli bir düzeye ulaştığı anlaşılır. Göz tansiyonu belirtileri arasında en sık görülenlerden bazıları şunlardır:

• Görme alanında yavaş yavaş daralma
• Işıkların etrafında hareli görme
• Gözde zaman zaman ağrı veya basınç hissi
• Gözlerde kızarıklık ve yorgunluk
• Baş ve şakak bölgesinde ağrı
• Sabahları daha belirgin olan bulanık görme

Bazı türlerde mide bulantısı, ışığa bakıldığında rahatsızlık hissi ve ani görme kaybı gibi belirtiler de gözlenebilir. Göz tansiyonu erken evrede tespit edilirse kalıcı hasar oluşmadan tedavi planlanabilir.

Göz Tansiyonu Nedir?

Göz tansiyonu, göz içindeki sıvının, gözdeki boşluklarda oluşturduğu basıncın normalden yüksek olması durumudur. Bu basınç, gözün arkasında bulunan optik sinire zamanla zarar vererek görme kaybına yol açabilir. Göz tansiyonu, halk arasında glokom olarak da bilinir. Göz içi sıvı dengesi, üretimi ve drenajı arasında bir dengeye dayanır. Bu denge bozulduğunda sıvı birikir ve göz içi basıncı artar. Artan basınç göz sinirlerine baskı yapar ve bu da geri dönüşü olmayan görme alanı kayıplarına neden olur. Glokom tedavi edilmezse zamanla körlüğe kadar ilerleyebilir. Bu nedenle göz tansiyonu şüphesi olan bireylerin düzenli aralıklarla göz doktoruna kontrole gitmeleri büyük önem taşır.

Evde Göz Tansiyonu Nasıl Düşürülür?

Evde göz tansiyonunu kontrol altına almak için bazı yaşam tarzı düzenlemeleri etkili olabilir. Bu yöntemler hastalığı tamamen ortadan kaldırmaz, ancak tıbbi tedaviye destek sağlar. Düzenli egzersiz yapmak, vücut genelindeki kan akışını düzenler ve göz içi sıvı dengesini olumlu etkileyebilir. Ancak baş aşağı pozisyonlarda egzersizlerden kaçınılmalıdır. Kafein tüketimini azaltmak, özellikle kahve gibi içeceklerin aşırı tüketiminden kaçınmak göz içi basıncını sabit tutmaya yardımcı olabilir. Stres yönetimi de göz sağlığında oldukça önemlidir. Meditasyon ve nefes egzersizleri, tansiyonun genel düşürülmesine yardımcı olur. Uyku düzenine dikkat etmek, alkol ve sigaradan uzak durmak da göz tansiyonunu kontrol altında tutmada etkili yöntemlerdir. Ancak göz tansiyonunu tedavi etmek için bu önlemler tek başına yeterli değildir. Göz tansiyonunu düşürmek amacıyla verilen göz damlaları, ilaçlar ve gerekirse cerrahi yöntemler mutlaka bir göz doktoru tarafından planlanmalıdır.

Göz Tansiyonu Nasıl Anlaşılır?

Göz tansiyonu, genellikle belirgin bir şikâyete neden olmadığı için düzenli göz kontrolleriyle anlaşılabilir. Özellikle 40 yaş üzeri bireylerde yılda en az bir kez göz muayenesi yapılması önerilir. Göz tansiyonunu belirlemek için yapılan testlerin başında tonometri gelir. Bu testle göz içi basıncı ölçülür. Görme alanı testiyle kişinin görme kaybı yaşayıp yaşamadığı anlaşılır. Göz dibi muayenesi ve optik sinir analizi de glokom tanısında büyük öneme sahiptir. Görme alanındaki daralma, renk solukluğu veya gece görüş problemleri, erken belirtiler arasında olabilir. Ancak bu bulgular genellikle ileri evrelerde fark edilir. Bu nedenle en güvenli yol, belirti beklemeden rutin kontrolleri yaptırmaktır. Erken tanı sayesinde göz tansiyonunun etkileri durdurulabilir ve görme kaybı önlenebilir.

Göz Tansiyonu Siyah Nokta Görmeye Neden Olur mu?

Göz tansiyonu ile siyah nokta görme arasında doğrudan bir ilişki olmasa da, göz içi basıncının artışı retina ve optik sinirde hasara yol açabilir. Bu hasar ilerleyen dönemlerde görme alanında kayıplar yaratabilir. Siyah nokta görme daha çok retina yırtıkları, vitreus bozulmaları ya da göz içi kanamalarla ilişkilendirilse de göz tansiyonuna bağlı görme siniri hasarı, bulanık ya da puslu görmeye neden olabilir. Eğer kişi aniden siyah noktalar, uçuşan cisimler ya da ışık çakmaları görüyorsa, bu durum sadece glokom değil, daha farklı ve ciddi göz hastalıklarının da habercisi olabilir. Böyle bir durumda mutlaka uzman bir göz doktoruna başvurulmalıdır.

Göz Tansiyonunda Erken Tanı Neden Bu Kadar Önemlidir?

Göz tansiyonu çoğu zaman belirti vermeden ilerler ve ciddi görme kayıplarına neden olmadan önce fark edilmesi zordur. Bu nedenle erken tanı, glokomun yönetiminde en etkili adımdır. Erken evrede tespit edilen göz tansiyonu hastalarında, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalığın ilerlemesi büyük ölçüde yavaşlatılabilir ya da tamamen durdurulabilir. Erken tanının sağladığı en önemli avantajlardan biri, optik sinir üzerinde oluşacak kalıcı hasarın önlenmesidir. Göz siniri hasar gördüğünde bu hasarın geri dönüşü mümkün olmaz. Bu nedenle, herhangi bir şikâyet olmasa dahi özellikle 40 yaş üzerindeki bireylerin yılda bir kez göz tansiyonu kontrolü yaptırması önerilir. Aile öyküsü olan bireylerde bu kontroller daha erken yaşlarda başlatılmalıdır.

Göz Tansiyonu İlaçla Kontrol Altına Alınabilir mi?

Göz tansiyonunun tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri ilaç tedavisidir. Özellikle göz damlaları, göz içi sıvı üretimini azaltmak veya sıvının dışa akışını artırmak amacıyla reçete edilir. Bu ilaçlar sayesinde göz içi basınç düşürülerek optik sinire olan baskı azaltılır. Tedaviye yanıt bireyden bireye farklılık gösterebilir. Bu nedenle kullanılan damlaların düzenli uygulanması ve doktor kontrollerinin aksatılmaması çok önemlidir. Göz tansiyonu ilaçlarının bazı yan etkileri olabilir. Gözde yanma, kızarıklık, bulanık görme ya da alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bu tür durumlarda doktorla iletişime geçilmeli ve alternatif tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir. İlaçlar uzun süreli kullanım için planlandığından hastanın uyumu tedavinin başarısını doğrudan etkiler. Bazı hastalarda damlalar yeterli gelmeyebilir. Bu durumda sistemik ilaçlar ya da lazer tedavileri gündeme gelebilir. Yine de ilaç tedavisi, glokomun ilk aşamalarında oldukça etkili bir seçenektir.

Göz Tansiyonu Lazerle veya Cerrahi Yöntemle Tedavi Edilir mi?

Göz içi basıncının ilaçlarla yeterince kontrol altına alınamadığı durumlarda lazer veya cerrahi yöntemler uygulanabilir. Lazer tedavisi, özellikle açık açılı glokom hastalarında etkili bir seçenektir. Lazer ile göz sıvısının dışa akışını sağlayan trabeküler ağ yeniden düzenlenir. Bu işlem poliklinik ortamında, ağrısız ve hızlı bir şekilde yapılabilir. Lazer tedavisinden yanıt alınamayan veya ileri evre glokom hastalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Glokom cerrahisinde en yaygın yöntemlerden biri trabekülektomi adı verilen işlemdir. Bu cerrahi ile gözde yeni bir sıvı drenaj kanalı oluşturulur. Son yıllarda minimal invaziv glokom cerrahileri de gelişmekte olup, daha kısa iyileşme süresi ve düşük komplikasyon riski sunmaktadır. Cerrahi müdahaleler sonrası düzenli takip çok önemlidir. Göz içi basıncının düşürülmesi hastalığın ilerlemesini durdurabilir ancak mevcut sinir hasarını geri döndüremez. Bu nedenle cerrahi yöntemler, daha çok ilerlemiş olgularda tercih edilir.

Göz Tansiyonu Olan Kişiler Nelere Dikkat Etmelidir?

Göz tansiyonu tanısı almış bireylerin, yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmaları önerilir. İlk olarak ilaçların doğru şekilde ve zamanında kullanılması gerekir. Her gün aynı saatte damlaların uygulanması, tedavi etkinliğini artırır. Ayrıca göz doktoru tarafından belirlenen kontrol zamanlarına mutlaka uyulmalıdır. Göz tansiyonunu etkileyen faktörlerden biri de baş pozisyonudur. Özellikle uyurken başın çok alçakta kalması ya da ters duruşlarda uzun süre kalmak göz içi basıncını artırabilir. Bu nedenle başın hafif yukarıda olduğu bir yastıkla uyumak önerilir. Aşırı kafein tüketimi, yüksek miktarda sıvıyı kısa sürede almak, ağır egzersizler ve stres göz içi basıncı üzerinde etkili olabilir. Bu tür alışkanlıklardan mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Düzenli, orta düzeyde egzersizler hem genel sağlığa hem de göz tansiyonuna olumlu katkı sağlar. Son olarak, sigara kullanımı da göz tansiyonu açısından risk faktörüdür. Sigara, göz damar yapısını bozarak optik sinir sağlığını tehdit eder. Glokom tanısı konmuş bireylerin sigarayı bırakmaları, hastalığın seyrini yavaşlatabilir.