El Ayak Ağız Hastalığı (Coxsackie)

El Ayak Ağız Hastalığı (EAAH), çoğunlukla Coxsackie virüsü A16 türü tarafından neden olunan bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. Nadiren, diğer enterovirüs türleri de bu hastalığa yol açabilir. EAAH, genellikle çocuklarda görülen ve karakteristik olarak el, ayak ve ağız içinde döküntü ve yaralarla kendini gösteren hafif, ancak rahatsız edici bir durumdur. Bu hastalık, dünya çapında, özellikle küçük çocukların yoğun olarak bulunduğu kreş ve okul gibi ortamlarda yaygındır.

Belirtiler

EAAH'nin tipik belirtileri arasında şunlar yer alır: 
Ağız içinde, dilde, yanakların iç yüzeyinde ve boğazda ağrılı aftlar.
Ellerin ve ayakların üstünde, bazen de dizler, kalçalar ve genital bölgede döküntüler. Bu döküntüler genellikle kırmızı lekeler şeklinde başlar ve sonrasında kabarcıklara dönüşebilir.
Ateş ve genel bir halsizlik hissi.
İştah kaybı ve boğaz ağrısı nedeniyle yemek yeme güçlüğü.

Nedenleri

EAAH, enterovirüs ailesine ait virüslerden kaynaklanır. Bu virüsler, enfekte kişilerin öksürük ve hapşırık yoluyla havaya saçtığı damlacıklar, doğrudan temas ve enfekte yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin ağza götürülmesi gibi yollarla kolayca bulaşabilir. Virüs, hastalığın ilk haftasında en bulaşıcıdır, ancak virüs taşıyan kişiler, semptomlar başlamadan önce ve semptomlar sona erdikten sonra bile virüsü yaymaya devam edebilir.

Tedavi ve Yönetim

EAAH için özgül bir tedavi yoktur; tedavi genellikle belirtileri hafifletmeye yöneliktir. Ateş ve ağrı için parasetamol veya ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak, aspirin, Reye sendromu riski nedeniyle çocuklarda kullanılmamalıdır. Ağız yaralarını hafifletmek için soğuk sıvılar ve yumuşak gıdalar tercih edilmeli, asidik veya baharatlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

Önleme

EAAH'nin yayılmasını önlemek için temel hijyen uygulamaları önemlidir. Ellerin düzenli olarak su ve sabunla yıkanması, öksürük ve hapşırık etiketlerine uyulması ve enfekte kişilerle yakın temasın sınırlandırılması gerekir. Ayrıca, oyuncaklar ve yüzeyler gibi sık dokunulan nesnelerin düzenli olarak dezenfekte edilmesi, virüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.

EAAH, genellikle kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır ve ciddi komplikasyonlara nadiren yol açar. Ancak, belirtiler kötüleşirse veya başka endişe verici semptomlar gelişirse, tıbbi yardım almak önemlidir. Bu hastalıkla ilgili en önemli nokta, iyi hijyen uygulamaları ve hastalığın bulaşma potansiyelinin farkında olmaktır.