Uterus kökenli (leio) miyom, kadınlarda en sık görülen iyi huylu, uterus adelesi olarak bilinen myometrium denilen, düz kas hücrelerinden köken alan bir kitledir. Köken aldığı hücreye göre "fibroid" olarak da isimlendirilebilir.
Tedavi seçenekleri değerlendirilirken; hastanın yakınmaları, öncelikleri, dahili sorunları, miyom(ların) sayısı, büyüklüğü, yerleşimleri dikkate alınmalıdır. Genel olarak özetlemek gerekirse; hastanın kontrollerini aksatmayacağı düşünülürse, sadece belirli periyotlarla takip edilip, büyümesi izlenebilir ki bu yöntem son zamanlarda, yavaş büyüme gösteren ve malignleşme eğilimi olmayan miyomlarda, invaziv cerrahi yöntemlere göre daha çok kabul görmektedir.
Tıbbi tedavi: Miyomu olan hastada, bu nedenle kanama ve bunun getirdiği dahili sorunların azaltılmasına yöneliktir. Ayrıntılı tıbbi tedavi seçenekleri, hastanın tıbbi koşullarına ve tedaviye uyumuna göre ele alınmalıdır.
Cerrahi tedavi: Karar bu yönde verilmişse, hastanın yaşı, çocuk isteği, miyom nedeniyle yaşadığı sorunlar dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Bu bağlamda, miyomun yeri, büyüklüğü ve sayısı dikkate alınarak; sadece miyomun alındığı myomektomi operasyonundan, total abdominal histerektomi ve bilateral salpingooferektomi gibi iç genital organların hepsinin alınabileceği bir yelpaze olasıdır. Operasyonun kapalı (laparoskopik) ya da açık(laparotomik) veya vajinal yoldan olup olmayacağını ise, yine miyomun özellikleri, sayısı, büyüklüğü, cerrahın becerisi ve ameliyathane koşulları belirleyecektir.
Miyomun Belirtileri Nelerdir?
- Anormal vajinal kanama
- Ağrı ve büyüklüğüne /yerleşimine göre bası semptomları
- İnfertilite (kısırlık)
- Düşük veya erken doğum gibi ana başlıklarda toplanabilir.
Miyom Tedavisine Geç Kalınması Ne Gibi Sonuçlar Doğurur?
Son zamanlarda yapılan çalışmalarda, miyomdaki büyüme ile kanser olasılığında bir artış olma olasılığında, herhangi bir ilişki ortaya konamamış olup, sorun sadece miyomun neden olduğu kanama ve dolayısıyla anemi ve bunun getirdiği tıbbi komplikasyonlar şeklinde olacaktır.
Miyom Neden Oluşur?
Doğurganlık çağındaki kadınlar ele alındığında, önemli bir sağlık sorunu olmasına karşın, oluş nedenleri hakkında somut ve tutarlı verilere şimdilik ulaşılamamıştır. Genetik yatkınlık üzerinde durulmaktadır.
Miyom Nasıl Teşhis Edilir?
Hastadan alınan anamnez ve yakınmaları ve jinekolojik muayene sırasında vajinal tuşeyle genellikle saptanabilen miyomlar, daha net bir tanı için, vajinal ya da pelvik ultrasonografi ile kolaylıkla tanınabilir. Malign bir sorunu ekarte etmek amacıyla tanısal kürtaj yapılıp; tedavi konusunda atılacak adım netleştirilebilir.
Miyom Çeşitleri Nelerdir?
Yerleşim yerlerine göre submüköz, intramural veya subseröz saplı miyomlar olabilir.
Miyom, Kısırlık Yapar mı?
Yerleşim yerleri ve büyüklüklerine göre, böyle bir olasılık söz konusudur. Mekanik olarak, gamet ve embriyo transferine engel olabilirler. Sperm hareketliliğini kolaylaştıran uterus kasılmalarını bozabilirler. Gebeliğin tutunacağı alanı bozup, uterusun büyümesine engel olabilirler. Erken gebelik sonlanmalarına neden olabilirler.
Miyomların kesin tedavisi laparoskopik myomektomi ile mümkün müdür?
Miyom tedavisi ile ilgili cerrahi endikasyon kararı hasta ve hekim iş birliğince verilmişse; hastanın yaşı ve öncelikleri dikkate alınarak cerrahi olarak, laparoskopi ile de olasıdır. Böylece hastanın ameliyat sonrası, normal yaşamına dönüş süresi ve kanama riski daha az olur.
Miyomların Takibi ve Tedavisinde Modern Yaklaşımlar
Miyom tanısı konulan kadınlarda, tedavi süreci kişiye özel olarak planlanmalıdır. Miyomların büyüklüğü, yerleşimi ve hastanın yaşına göre değişen tedavi seçenekleri, günümüzde hem açık hem de kapalı cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilebilmektedir. Özellikle laparoskopik yöntemle yapılan miyom ameliyatı, daha az invaziv olması ve hastanın hızlı iyileşmesi nedeniyle sıkça tercih edilmektedir. Her miyom vakasında cerrahi müdahale gerekmeyebilir.
Miyom nedir sorusuna yanıt arayan kadınlar için bilinmesi gereken en önemli detaylardan biri, bazı miyomların hiçbir belirti vermeden, yıllarca vücutta varlığını sürdürebileceğidir. Miyom belirtileri arasında yer alan yoğun adet kanamaları, kasık ağrısı, sık idrara çıkma, kabızlık ve infertilite gibi durumlar, günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu gibi durumlarda, miyom ameliyatı kaçınılmaz hale gelebilir.
Rahimde Miyom Belirtileri Nelerdir?
Rahimde miyom belirtileri genellikle yerleşim yerine ve büyüklüğe bağlı olarak değişiklik gösterir. Özellikle submüköz miyomlar, adet kanamalarını belirgin şekilde artırabilirken, subseröz miyomlar çevre organlara baskı yaparak idrar ve bağırsak problemlerine neden olabilir. Bu yüzden miyom belirtileri iyi analiz edilmeli, miyom tanısı zamanında konulmalıdır.
Miyomlarda Tanı ve Görüntüleme Yöntemleri
Miyom tanısı, genellikle jinekolojik muayene sırasında saptanmakta olup, kesin tanı için ultrasonografi kullanılmaktadır. Gerekli durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MRG) de ek bir tanı yöntemi olarak tercih edilebilir. Tanının netleşmesi, tedavi planının oluşturulmasında kilit rol oynar. Miyom ameliyatı planlanmadan önce, tüm bu değerlendirmeler detaylı şekilde yapılmalıdır.
Miyom Ameliyatı Sonrası Süreç
Miyom ameliyatı sonrasında hastaların çoğu, birkaç gün içerisinde günlük yaşamlarına dönebilmektedir. Bu süreç, ameliyatın türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Operasyon sonrası düzenli doktor kontrolleri, nüks riskinin erken tespiti açısından önem taşır.
Sık Sorulan Sorular
1. Miyom nedir?
Miyom, rahmin kas dokusundan köken alan, iyi huylu ve genellikle östrojen hormonuna duyarlı tümöral yapılardır. Tıbbi adıyla uterin fibroid olarak da bilinen miyomlar, kadınlarda en sık karşılaşılan jinekolojik tümörler arasında yer alır. Bu oluşumlar çoğunlukla üreme çağındaki kadınlarda görülür ve bazı durumlarda hiçbir belirti vermeden fark edilmeden varlığını sürdürebilir. Bazı miyomlar büyüyerek rahimde yer kaplar, çevre dokulara baskı yapar ya da kanama gibi sorunlara yol açabilir. Miyomların çapı birkaç milimetreden, 10-15 santimetreye kadar çıkabilir ve bazen birden fazla sayıda olabilir. Rahim içinde yerleşim yerine göre farklı türleri olan miyomlar, düzenli jinekolojik takip gerektiren önemli bir sağlık sorunudur.
2. Miyom belirtileri nelerdir?
Miyom belirtileri, genellikle miyomun rahim içindeki yerleşim yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak değişiklik gösterir. En sık karşılaşılan belirti, adet dönemlerinin uzun ve aşırı yoğun geçmesidir. Bu durum zamanla kansızlığa ve halsizlik, yorgunluk gibi sorunlara yol açabilir. Miyom büyüdükçe karın veya kasık bölgesinde ağrı, baskı hissi ya da şişkinlik gibi semptomlar da ortaya çıkabilir. Rahimde yer alan miyomlar, idrar torbasına ya da bağırsaklara baskı yaparak sık idrara çıkma ya da kabızlık gibi sorunlara neden olabilir. Bazı kadınlar cinsel ilişki sırasında ağrı hissedebilirken, bazı hastalarda da çocuk sahibi olmada zorluk veya düşük gibi gebelik komplikasyonları görülebilir. Bu nedenle miyom belirtileri dikkate alınmalı ve gecikmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.
3. Miyom tanısı nasıl konulur?
Miyom tanısı, çoğu zaman jinekolojik muayene sırasında konulur. Muayene esnasında doktor, rahim büyüklüğünü değerlendirerek miyomdan şüphelenebilir. Tanının netleştirilmesi için ise ultrasonografi en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir. Özellikle vajinal ultrason, rahim içi yapıları daha ayrıntılı göstererek miyomun yeri, boyutu ve sayısı hakkında net bilgi sağlar. Bazı özel durumlarda, daha ayrıntılı değerlendirme gerekirse manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi ileri tekniklere başvurulabilir. Miyomun rahim içi dokusunu etkileyip etkilemediğini görmek için histeroskopi gibi tanısal işlemler de uygulanabilir. Miyom tanısı konduktan sonra, şikayetlerin derecesine göre tedavi planlaması yapılır.
4. Miyom ameliyatı ne zaman gereklidir?
Miyom ameliyatı, her hastaya uygulanması gereken bir tedavi yöntemi değildir. Bazı özel durumlarda cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir. Eğer miyom nedeniyle kadın şiddetli adet kanamaları yaşıyor ve bu durum kansızlığa yol açıyorsa, sürekli pelvik ağrı hissediyorsa ya da miyom çevre organlara baskı yaparak günlük yaşamını zorlaştırıyorsa, ameliyat gerekebilir. Miyomun hızlı büyümesi, menopoz sonrası büyümeye devam etmesi ya da doğurganlığı olumsuz etkilemesi de cerrahi için önemli birer göstergedir. Miyom ameliyatı, miyomun alınması (myomektomi) ya da rahmin tamamen çıkarılması (histerektomi) şeklinde yapılabilir. Cerrahın tercihine ve miyomun yapısına bağlı olarak açık, kapalı (laparoskopik) ya da histeroskopik yöntemler uygulanabilir. Miyom ameliyatı sonrası hasta genellikle kısa sürede günlük hayatına dönebilir ve şikayetlerinde belirgin bir azalma yaşar.