Yaralanmalarda ilk yardım, vücuda dışarıdan gelen fiziksel etkenlerin oluşturduğu tahribatı en aza indirmek için yapılan ilk müdahaledir. Yaralanmanın şiddeti, darbenin büyüklüğü ve vücutta isabet ettiği bölgeye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Her yaralanma, göründüğünden daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, oluşan tüm yaralanmaları ciddiye alarak doktora danışmak ve uygun tedaviye yönelmek, ileride ortaya çıkabilecek olumsuz durumların önüne geçilmesini sağlar.

İlk Yardım A B C’si Nedir?

Yaralanmalarda, hayati önem taşıyan üç temel bulgu olan "A B C" mutlaka kontrol edilmelidir. "A B C", hava yolu (Airway), solunum (Breathing) ve dolaşımın (Circulation) kontrolünü ifade eder. Bilinci açık olan, konuşabilen ve çevreye tepki veren kişilerde bu kontroller yapılmayabilir; ancak bilinci kapalı yaralılarda bu değerlendirmeler kritik öneme sahiptir.

Hava Yolu (A - Airway): Hasta soluk alamıyorsa, başı hafifçe geriye çekilerek dilin hava yolunu tıkaması engellenir ve ağızda ya da boğazda tıkayıcı bir cisim varsa çıkarılır.

Solunum (B - Breathing): Hava yolu açık ancak solunum yoksa akciğer kaynaklı bir sorun olabileceği düşünülmelidir.

Dolaşım (C - Circulation): Hastanın kalbinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.

Bu üç temel bulgunun doğru değerlendirilmesi ve uygun ilk yardım uygulamaları, yalnızca eğitim almış kişiler tarafından yapılmalıdır. Bu tür hayati durumlarla karşılaşıldığında, çevredeki kişilerden yardım istemek ve vakit kaybetmeden ambulans çağırmak gereklidir.

Yara Nedir? Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Yara, kesme, vurma veya çarpma gibi olaylar sonucunda deri ya da deri altı dokusunun bütünlüğünün bozulmasıdır. Yaralanmalar farklı şekillerde meydana gelebilir. Kesik yara, cam ya da bıçak gibi kesici aletlerle oluşurken; ezik yara, taş, sopa veya yumruk gibi sert bir cismin çarpması sonucu ortaya çıkar. Delici yaralar ise uzun ve sivri aletlerle meydana gelir. Derin ve kirli yaralar, ısırma veya sokma sonucu oluşan enfekte yaralar da önemli yaralanma türlerindendir. Yaraların ortak belirtileri ağrı, kanama ve yara kenarlarının ayrılmasıdır.

Yaralanmalarda ilk yardım aşamasında öncelikle kanama durdurulmaya çalışılır. Eğer yarada batan bir cisim varsa çıkarılmamalıdır. Yaralının en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanmalı ve yaralanma sonrası tetanoz aşısı yaptırması konusunda bilinçlendirilmelidir. Delici göğüs yaralanmalarında, açık yara temiz birkaç kat bez ya da plastik malzeme ile kapatılır. Yaralının bilinci yerindeyse yarı oturur şekilde oturtulmalı, sırtı desteklenmeli ve şok pozisyonu verilerek ayakları 30 cm yükseltilmelidir. Delici karın yaralanmalarında ise hasta sırt üstü yatırılır ve dışarı çıkmış organlar deri altına itilmez; yara üzerinde toplanarak temiz ve nemli bir bezle örtülür. Son olarak, tıbbi yardım çağrılır.

112'yi ararken dikkat edilmesi gerekenler:

·      Görevlilerinin sorduğu sorulara net ve anlaşılır cevaplar verilmelidir.
·      Olay yerinin kesin adresi belirtilirken, bilinen bir cadde veya yer adı verilmesi önemlidir.
·      Arayan kişi kimliğini ve telefon numarasını bildirilmelidir.
·      Hasta veya yaralıların adı ve olayın tanımı yapılmalıdır.
·      Olayda kaç kişi etkilendiği ve durumlarının nasıl olduğu aktarılmalıdır.
·      Eğer herhangi bir ilk yardım yapıldıysa, yapılan müdahale açıklanmalıdır.