Göz Kayması Tedavisi

Göz kaymasının pek çok farklı sebebi olabilir ve kişiden kişiye değişebilir. Hamileliğin sorunlu geçmesi, erken doğum, kuvözde kalma, nörolojik rahatsızlıklar, ateşli hastalıklar, kafa travması, kazalar, düşmeler, ameliyatlar, kırma kusurları (miyop, hipermetrop, astigmat), göz tembelliği, şeker hastalığı ve hipertansiyon kaynaklı olabileceği gibi kalıtımsal da gözlemlenebilir. Ailede gözünde kayma olan varsa çocukta da görülme olasılığı yüksektir.
 

Göz kayması belirtileri

Tüm rahatsızlıklarda olduğu gibi göz kaymasında da erken teşhis çok önemlidir. Bu yüzden bebek ve çocukların rutin göz kontrolleri aksatılmamalı ve davranışları gözlemlenmelidir. Bebek ve çocuklarda göz kayması ilk başta farklı bir tarafa bakarken boynunu farklı bir yöne çevirmesiyle belirti gösterebilir. Ayrıca gözlerde sulanma, ağrı, çift görme, baş ağrısı, gözlerde paralelliğin kaybolması, bulanık görme ve üç boyutlu görüntünün kaybolması şeklinde olur ki bu belirtilerin birçoğu ancak hekim muayenesi sırasında anlaşılabilir.
 

Göz kayması kimlerde görülür?

Ailede şaşılık, göz tembelliği, yüksek kırma kusuru olanlarda göz kaymasına daha sık rastlanmaktadır. Kas felçlerine bağlı oluşan göz kaymalarında, hasta erişkin yaşta ise genellikle yüksek tansiyon, diyabet, damar hastalıkları ve kafa travması gibi bir durumdan kaynaklı olabilir. Bazı göz kaymaları doğumsal da olabilir. Yüksek hipermetropi, miyopi veya astigmatizma kaymaya neden olabilir. Bazen de belli bir hastalıkla birlikte gelen ve seyreden göz kaymaları vardır; (Down Sendromu, Brown Sendromu, Apert Sendromu, Trizomi 18 sendromu, Noonan Sendromu, Hidrosefali gibi). Göz kayması görülmesinin yaşla ya da cinsiyetle hiçbir bağlantısı yoktur.
 

Bebeklerde göz kayması

Bebeklerde bu durum 2 şekilde gözlemlenebilir; doğumsal göz kayması ve sonradan gelişen göz kayması (şaşılık).

Ayrıca bebeklerin burun kemikleri ilk 6 ayda henüz oluşmayacağı için yalancı şaşılık durumu da görülebilir. Bu ayrımı yapabilmek için ilk 6 aydan sonra mutlaka göz doktoruna gidilmelidir. Bebeklerde doğumsal bir kayma durumu varsa, bir buçuk yaşına gelindiğinde ameliyat yapılır.

Eğer sonradan gelişen göz kayması varsa önce gözlük ve göz kapatma tedavileri denenir. Eğer iki muayene dönemi sonrasında da kayma hala devam ediyorsa ameliyat yapılır. Bebeklerde yapılan ameliyatın yetişkinlerden farkı yoktur. Bu ameliyat genel anestezi ile yapılır ve yaklaşık 1 saat sürer.
 

Bebeklerde göz kayması normal mi?

Yeni doğan bebeklerde göz kayması bir süre normal kabul edilir fakat 6 aydan sonra bu durumun düzelmesi beklenir. Kayma ara ara ya da devamlı olabilir. Aile burada takipçi olmalı ve eğer gözlerden biri ya da ikisinde kayma devam ediyorsa vakit kaybetmeden uzman hekim muayenesine başvurmalıdır. Çünkü geç kalınması halinde kalıcı ve daha önemli rahatsızlıklar baş gösterebilir. Halk dilinde şaşılık olarak da bilinen göz kaymasının tedavisi, tanı erken konursa çok daha başarılıdır.
 

Yetişkinlerde göz kayması

Yetişkinlerde göz kayması olmasının pek çok sebebi olabilir. Bunlar; gıda zehirlemeleri, Guillain Barre Sendromu, beyin travmaları, beyin kanaması, şeker hastalığı (diyabet), yüksek tansiyon, göze alınan darbeler, deniz canlısı ya da böcek ısırması sonucu yaşanan zehirlenmeler, gözde kırma kusurları ve felç yaşanması şeklinde belirtilebilir.
 

Göz kayması egzersizleri

Göz kayması egzersizlerinde amaç; kaslarda oluşan denge bozukluklarını gidermektir. Bunun için güçlü ve zayıf göz kaslarını farklı farklı çalıştıracak hareketler verilir. Bu bir nevi fizik tedavidir. Gözlerde farklı yöne odaklanma ve kayma olması sebebiyle görüntü birleşemez fakat bu egzersizler sayesinde görüntü birleştirme sağlanır. Gözler normalde üç boyutlu görür ancak göz kaymasında bu durum bozulur ve görüşte derinlik kaybolur. Görüntüde ki uyumsuzluğu gidermek ve dengeyi sağlamak için egzersiz kullanılır.

Göz kayması egzersizlerinde, belli materyallerle uygulamalar yapılır. Bu sayede zayıf olan gözle, sağlam gözün uyumunun sağlanır. Bu tedavi göz kayması problemi yaşayan çocuk ya da yetişkin herkes de denenir. İlerleme sağlanamaması durumunda son çare olarak cerrahi müdahale yapılır.
 

Göz kayması testi

Görme testleri ile öncelikle hastanın görme sorunları tespit edilir. Mevcut göz kayması görme kusurlarından kaynaklanıyorsa, öncelikle bu kusurun düzelmesi sağlanır. Görme testleri ile hastanın gözünün kayma derecesi de belirlenir. Göz kayması için yapılan testler temel şaşılık testi, örtme testi ve örtme açma testidir.
 

Dışa doğru göz kayması (ekzotropya) tedavisi

Ekzotropya olarak bilinen gözün dışa doğru kayması, göz kaymasının çocuklarda en sık görülen türüdür fakat erişkinlerde de görülebilmektedir. Genelde zaman zaman ortaya çıkar (intermitan), önceleri azdır fakat zaman içerisinde artış gösterir. Işıklı ve aşırı aydınlık ortamlarda çocuğun kayan gözünü kendiliğinden kapatmasıyla farkedilebilir. Özellikle çocuk yorgun, dalgın veya ateşli iken intermitan ekzotropya belirginleşir. Eğer kayma yeterince büyük, sıksa tedavi edilmelidir.

Gözlük ile tedavideki temel amaç, hastanın gözlerini mümkün olduğunca hizalamak ve görme duyusunu geliştirmektir. Bu tedavi ile kayma kısmen engellenebilir ve kontrol altına alınabilir.

Eğer gözlük tedavisi işe yaramadıysa ve gözde dışa kayma gün içinde sürekli ve belirgin ise, sosyal yaşamı zorlar hale geldiyse cerrahi tedaviye geçilir. Tedavisi ameliyatla mümkün olan bu rahatsızlıkta önemli olan ne kadar bir cerrahi düzeltme yapılacağıdır. Bu ameliyatta sıklıkla yetersiz düzeltmeye bağlı kayma tekrarlayabilir. Bu sebeple kayma açısının doğru ölçümü ameliyatın başarısı için çok önemlidir.
 

Göz kayması gözlükle düzelir mi?

Kimi göz kayması kırma kusuruna bağlı olarak oluşur ve gözlükle tedavi edilebilir. Kullandıkça gözdeki kayma düzelir.

Sık Sorulan Sorular

Göz Kayması Neden Olur?

Göz kayması, tıpta “şaşılık” olarak adlandırılan ve her iki gözün aynı noktaya odaklanamadığı bir göz bozukluğudur. Bu durum, göz kaslarını yöneten sinirlerdeki iletim bozuklukları, kas dengesizlikleri ya da gözlük gerektiren kırma kusurlarından kaynaklanabilir. Özellikle çocukluk döneminde yüksek dereceli hipermetropi, gözlerin odaklanmasını zorlaştırarak içe doğru kaymalara neden olabilir. Erişkinlerde ise travmalar, sinir felçleri, diyabet, tiroid hastalıkları ve nörolojik rahatsızlıklar ani gelişen göz kaymasına yol açabilir. Göz kaymasının altında yatan neden doğru şekilde belirlenmeden tedaviye başlamak uzun vadeli sonuçlar açısından yeterli olmaz. 

Şaşılık Türleri Nelerdir?

Şaşılık, gözlerin birbirine paralel şekilde hizalanamaması sonucu ortaya çıkan bir sorundur. Bu durum gözlerin kayma yönüne göre farklı türlere ayrılır. En sık rastlanan türlerden biri içe kaymadır ve bu tip şaşılıkta gözlerden biri buruna doğru döner. Dışa kaymada ise göz, kulak yönüne doğru hareket eder. Daha nadir görülen yukarıya ya da aşağıya doğru kaymalarda ise tek göz diğerine göre dikey pozisyon bozukluğu sergiler. Bazı şaşılık türleri nörolojik bir neden olmadan gelişebilirken, bazıları göz kaslarını kontrol eden sinirlerin etkilenmesine bağlıdır. Bu tür paralitik şaşılık durumlarında göz hareketi ciddi şekilde kısıtlanabilir. Akomodatif şaşılık ise çocuklarda yaygın görülür ve genellikle yüksek hipermetropi ile ilişkilidir. Doğru sınıflandırma, tedavi planlaması açısından çok önemlidir.

Göz Egzersizleri Ne İşe Yarar?

Göz kayması tedavisinde göz egzersizleri, özellikle bazı türlerde göz kaslarının daha etkili çalışmasına yardımcı olabilir. Bu egzersizler, her iki gözün birlikte odaklanmasını geliştirmeyi amaçlar. Özellikle konverjans yetmezliği olarak adlandırılan yakın mesafe odak sorunlarında, düzenli olarak yapılan egzersizler oldukça etkili sonuçlar verebilir. Egzersizler, tek başına tedavi edici olmayabilir ancak gözlük, prizmatik camlar ya da cerrahi tedaviyle birlikte destekleyici rol üstlenir. Özellikle çocuklarda, oyunlaştırılarak uygulanan görsel egzersizler hem kalıcı kaymaların önüne geçilmesinde hem de görsel farkındalık gelişiminde etkilidir. Egzersizlerin verimli olabilmesi için uzman hekim ya da ortoptist eşliğinde planlanması gerekir.

Göz Kayması Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Göz kayması ameliyatı, göz kaslarının yeniden hizalanmasını sağlamak amacıyla yapılan bir cerrahidir. Bu işlem sırasında göz küresi yerinden çıkarılmaz; yalnızca gözün hareketini sağlayan kasların bağlantı yerleri yeniden düzenlenir. Kasların boyu kısaltılabilir, yerleri değiştirilerek daha dengeli bir pozisyona getirilir. Operasyon genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilir ve süresi şaşılığın şiddetine göre değişmekle birlikte ortalama 1 saat civarındadır. Ameliyat sonrası iyileşme hızlıdır. İlk birkaç gün gözde hafif kızarıklık, batma hissi ve sulanma olabilir. Cerrahi sonrasında gözlerin paralel hale gelmesi ve hastanın çift görme gibi şikayetlerinin giderilmesi hedeflenir. Her şaşılık türü cerrahiye uygun değildir, bu nedenle ameliyat kararı dikkatli değerlendirilmelidir.

Çocuklarda Göz Kayması Neden Görülür?

Çocuklarda göz kayması en sık doğuştan gelen kas dengesizlikleri ya da yüksek kırma kusurları nedeniyle görülür. Özellikle 6 aydan önce başlayan kaymalar genellikle doğumsal nedenlidir. 2 yaş sonrası fark edilen kaymalar ise sıklıkla yüksek hipermetropi gibi görme sorunlarına bağlı gelişir. Bu durumlarda, gözlük kullanımı ile kayma düzeltilebilir. Çocuklarda göz kayması, sadece kozmetik bir problem değildir; aynı zamanda görme gelişimini olumsuz etkileyerek göz tembelliğine yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis, düzenli göz kontrolleri ve uygun tedavi protokolü büyük önem taşır. Gözlük tedavisi, kapama yöntemi, prizma camlar ya da gerekirse cerrahi tedavi ile çocuklarda göz kaymasının ilerlemesi önlenebilir.

Ani Göz Kayması Neden Olur?

Ani göz kayması, özellikle yetişkinlerde hızlı gelişen bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Sinir felçleri, beyin damar hastalıkları, travmalar veya tümörler ani şaşılık gelişmesine neden olabilir. Ani gelişen çift görme, baş dönmesi, denge sorunları gibi belirtilerle birlikte göz kayması ortaya çıkarsa, bu durum acil tıbbi değerlendirme gerektirir. Çocuklarda ise travmaya bağlı kas hasarları ya da bazı nörolojik durumlar gözde ani kaymalara neden olabilir. Her durumda detaylı bir nöro-oftalmolojik değerlendirme yapılması ve altta yatan nedenin ortaya konulması tedavi açısından belirleyici olur.